روزنامه «اعتماد» در گزارشی که روز ۲شهریور۱۴۰۲، فهرستی از اسامی ۱۵۷ استاد دانشگاه که در دولتهای «محمود احمدینژاد»، «حسن روحانی» و «ابراهیم رئیسی» اخراج شدهاند را، منتشر کرده است.
در این گزارش آمده که جمهوری اسلامی دستکم از نیمه دوم سال ۱۳۸۴ در دولت اول احمدینژاد، شماری از استادان عمدتا باسابقه را بهاتهام «نگرش سکولار» اخراج کرده است.
در روزهای گذشته خبرهای متعددی از اخراج و بازنشستگی پیش از موعد اساتید همراه با جنبش «زن، زندگی، آزادی» در دانشگاههای مختلف و تلاش حکومت برای جایگزینی آنها با « ۱۵ هزار عضو هیات علمی همسو» منتشر شده است.
براساس گزارش روزنامه «اعتماد»، طی دوران ریاستجمهوری احمدینژاد، روحانی و رئیسی، افت کیفیت آموزشی که اخراج استادان باسابقه برای کشور بهدنبال داشته بهحدی رسید که در تیر ۱۳۹۰، نمایندگان اصولگرا در مجلس هم نسبت به آن اعتراض کرده و «کامران دانشجو» وزیر وقت علوم را به استیضاح تهدید کردند.
اعتماد همچنین تصریح کرده است که آغاز روند اخراج اساتید دانشگاه در مهر ۱۳۸۴، و بعد از سخنرانی محمود احمدینژاد در جمع اساتید بسیجی دانشگاه بود.
او در این سخنرانی گفت که «باید فضای دانشگاهها بهغایت انقلابی و آرمانی باشد» و «پروژه حذف استادان منتقد از دانشگاهها، کمی بعد از این حرفها با صدور حکم بازنشستگی همزمان ۱۰ استاد و عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شروع شد.»
این گزارش تایید کرده که «پررنگترین اتهامی که به اخراج صدها استاد منتقد از دانشگاههای دولتی و غیردولتی منجر شد، نگرش سکولار بود؛ اتهامی که نیازی به اثبات و سند نداشت و تلقی و گمان مسوولان دانشگاهها برای قطعیتش کفایت میکرد.»
بنابر این گزارش، از نیمه سال ۱۳۸۴ تا آخرین سال فعالیت دولت دهم، مقامات دانشگاه برای حذف استادان ناهمسو با حکومت بهدلایلی همچون «اتمام قرارداد همکاری دانشگاه، فرا رسیدن موعد بازنشستگی استاد، رکود علمی، اشتغال همزمان در دانشگاه دولتی و دانشگاه غیردولتی، رفتار و کردار غیراخلاقی یا خلاف قانون و در ضدیت با نظام، مازاد بودن نیرو» متوسل شدند.
در جریان اعتراضات سراسری سال گذشته نیز شماری از اساتید حامی دانشجویان معترض بهدلایل مشابهی از تدریس معلق و یا اخراج شدهاند. اقدامی که از سوی نهادهای امنیتی و حراست در دانشگاه از آن با عنوان «پاکسازی» یاد میشود.
اعتماد اما تصریح کرده است که بزرگترین پروژه «پاکسازی» دانشگاه آزاد، در دولت دوازدهم اتفاق افتاده است.
تیر ۱۳۹۶، «فرهاد رهبر» که در ستاد تبلیغاتی ابراهیم رئیسی برای انتخابات ریاستجمهوری دوازدهم فعالیت میکرد، به ریاست دانشگاه آزاد منصوب شد و پساز آن با اظهاراتی نظیر اینکه استادان دانشگاه «به دین، قرآن و پیغمبر خدشه وارد میکنند»، باعث اخراج نیمی از استادان تماموقت واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد شد.
در نیمه شهریور ۱۴۰۰ و کمتر از یک ماه پس از آغاز فعالیت کابینه سیزدهم، خبر «بیژن عبدالکریمی»، استاد فلسفه دانشگاه آزاد، در رسانهها منتشر شد.
بهدنبال آن در پاییز سال گذشته در اوج اعتراضات دانشجویان به جان باختن «مهسا(ژینا) امینی» در بازداشت ماموران گشت ارشاد، فضای بیش از ۱۴۰ دانشگاه کشور ملتهب و حذف اساتید مجددا شدت گرفت.
اعتماد نوشته است که «بهدنبال فروکش کردن موج اعتراضات و از نیمه زمستان پارسال، برخورد با استادان منتقد با شکل دیگری آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد؛ واداشتن استادان به بازنشستگی اجباری (درحالیکه سن استاد یا سابقه تدریس، هنوز به سقف قانونی نرسیده) تمدید نشدن قرارداد تدریس، اختصاص ندادن کلاس در ترمهای تحصیلی بدون اطلاع قبلی، حذف کد استادی، انفصال موقت از تدریس و قطع حقوق ماهانه، رایجترین شیوه حذف استادان طی یکسال اخیر بودهو علاوهبر اینکه در این مدت، تعدادی از استادان هم احضار یا برای مدت موقت، بازداشت شدهاند.»
این گزارش از ۸۵ استادی که در دولتهای نهم و دهم، از تدریس در دانشگاه اخراج، تعلیق ممنوعالتدریس، برکنار یا وادار به بازنشستگی اجباری و زودهنگام شدند را منتشر کرده است.ایران وایر ۲ شهریور ۱۴۰۲