بدنبال سیاستهای تبعیض گرایانه و چپاولگرانه نهادهای وابسته به سپاه و عوامل حکومتی، بسیاری از کشاورزان اصفهان برای بهرهبرداری از آب زایندهرود دچار محرومیت شدهاند. این محرومیت، موجب نابودی کشاورزی در این استان و رسید کارد به استخوان کشاورزان گردیده است.
طومار شیخبهایی، از جمله مهمترین سندهایی است که در سال ۹۳۲ هجری قمری، به فرمان شاه طهماسب صفوی تنظیم شده است. در این سند که نسخه اصل آن در اداره مالیه اصفهان نگهداری میشود، تقسیم آب زاینده رود طراحی شده است. در طول قرنهای گذشته، کشاورزان اصفهان براساس این سند، توانستهاند در صلح و صفا و موازینی معین، به کشاورزی خود ادامه دهند.
اما در حاکمیت فعلی، بدلیل سیاستهای چپاولگرایانه و بیتوجهی به امر کشاورزی در کشور، آب زایندهرود نیز مورد تعدی و دخل و تصرفهای بسیار قرار گرفته است. در همین راستا، کشاورزان اصفهان در شهرهای نجفآباد، فلاورجان، مبارکه، لنجان و اصفهان، که از حقابهداران اصلی زایندهرود محسوب میشوند، از حق خود بازماندهاند.
بدون آب، کشاورزی معنا و مفهومی ندارد
فقط حدود ۳ هزار کشاورز و باغدار در منطقه «پیربکران» و «گرکن» در جنوب فلاورجان وجود دارند که منبع اصلی درآمد آنها از طریق دامداری، کشاورزی و باغداری است. با خشک شدن زاینده رود در سالهای اخیر، این افراد به بیکاری مطلق رسیدهاند و برای تأمین معیشت خود، به سختی شدیدی افتادهاند.
علاوه بر کشاورزان و باغدارانی که بدلیل محروم شدن از آب زاینده رود از دور تولید خارج شدهاند، مشاغلی هستند که به صورت مستقیم و غیر مستقیم با صنعت کشاورزی در ارتباط هستند. با خشک شدن زمینها و باغات این منطقه، صاحبان ماشینآلاتی مانند کمباین و تراکتور نیز دچار رکود شغلی شدهاند. بسیاری از آنان ماشینآلات خود را فروخته و یا با خرید خودروهای دیگر تغییر شغل دادهاند.
به همین دلیل بسیاری از روستاها، متروکه و خالی از سکنه شدهاند. بحران آب و بحران در معیشت کشاورزان، کار را به جایی رسانده که برخی از کشاورزان سابق به حاشیهنشینی و دستفروشی روی آوردهاند. رشد مشاغلی چون دکهداری، سیگار فروشی و امثال آن، بزهکاری را نیز رشد داده و مردم را در منجلاب اعتیاد نیز فرو برده و شیرازه زندگی بسیاری را ازهم پاشانده است.
حقابههای کشاورزان اصفهان از بین رفته است
یزدانی، نماینده حقابهداران (شبکه راست نکوآباد)، در مورد وضعیت کنونی حقابه کشاورزان این منطقه میگوید: علت اینکه کشاورزان نمیتوانند دو کشت بهاره و پاییزه را انجام دهند، سوء مدیریت و نابود شدن حقابه آنهاست. وی اضافه نمود: حقابه کشاورزان از بالادستها قطع شده است. از طرف دیگر، کثرت کارخانهها و انتقال آب به استانهای مجاور، سبب شده که حقابه این کشاورزان از دست رفته و کشاورزی این مناطق رو به نابودی رود.
یزدانی، در تشریح شرایط بحرانی کشاورزان اصفهان در این منطقه اضافه نمود: بسیاری از کشاورزان استان اصفهان بدلیل عدم مدیریت از سوی ارگانهای ذیربط و وجود دستهایی که به ارکان قدرت نزدیک هستند، با مشکلات زیاد و متعددی روبرو شدهاند. اگر به زیرساختها توجه کافی میشد و برای آب زاینده رود طرحهای درستی از برداشت وجود میداشت، کشاورزان اصفهان به این وضعیت وخیم و دردناک گرفتار نمیشدند.