کولبری یعنی بذل جان درکوه ها برای سفره های خالی در نبود اشتغال
کولبری یعنی بذل جان درکوه ها واژه‌ای است که درد را در اذهان تداعی می‌کند. آنها مشقت راه‌های پر خطر را بر دوشهایشان تحمل می کنند تا مابه ازا جان، سفره‌هایشان خالی نماند. سفری که بعضا بی‌بازگشت است.
سال قبل یخ زدن دو برادر در میان برف و بوران قلب همه ایرانیان را جریحه‌دار کرد. مردم مریوان در استقبال از جنازه‌های این دو برادر و برای نشان دادن اعتراض خود به این وضعیت بر روی جنازه‌ها نان پرتاب می‌کردند تا علت جان دادن آنها بر جهانیان مشخص باشد.
تعداد کولبران طبق آمار رسمی تا ۱۸۰ هزار نفر هم اعلام شده است، اما آمار واقعی بسیار بالاتر از این است.
کولبران در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، ایلام و کرمانشاه زندگی می‌کنند. علت کولبری را می‌توان پایین بودن شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی، نبود فرصت شغلی مناسب، و وضعیت نامناسب معیشتی دانست.
علت اصلی را می‌توان در سیاست‌های غارتگرانه حاکمیت و رسیدگی نکردن به وضعیت معیشتی مردم این مناطق دانست .
بهزاد رحیمی نماینده مردم سقز و بانه در این باره می‌گوید: «استان ما از لحاظ اشتغال، استان محروم و کم‌برخورداری است. ما در حوزه اشتغال صنعتی رتبه ۲۷ را داریم و در آمار بیکاری، فکر می‌کنم جزو سه استان آخر باشیم و این وضعیت نگران‌کننده است.»
وضعیت بد اقتصادی علت اصلی کولبری
وی در ادامه به علت اصلی کولبری که بیکار بودن مردم منطقه است اشاره کرده و افزود: « در حوزه انتخابیه ما بیکاری بسیار زیاد است و افراد بخاطر نبود شغل و درآمد به سمت کولبری می‌روند.»
وی در ادامه با اشاره به وضعیت بد اقتصادی مردم منطقه کردستان، کولبری را آخرین انتخاب آنها دانسته و می‌گوید: «مردم به عمد و آگاهانه به سراغ این کار نمی‌روند که جان خود را به خطر بیندازند، آنها به خاطر نداشتن درآمد و خالی بودن سفره‌هایشان تن به این کار می‌دهند. ما نمی‌توانیم به آنها بگوییم سراغ این کار نروند، چراکه در این صورت هزینه و درآمدی برای ادامه زندگی ندارند.»
آن چه مسلم است علت اصلی کولبری، بیکاری و عدم وجود کارخانجات وصنایع در استان‌های غرب کشور است. نبود صنعت و نابودی کشاورزی مردم منطقه را ناچار می‌کند که برای تامین معیشت خانواده‌هایشان به این کار روی بیاورند. دردهایی که فقط با نیم نگاه دولت به این مناطق می‌توانست به سادگی درمان شود.
