بامداد روز دوشنبه ۱۰ شهریور ۳ کولبر به نام‌های زانکو احمدی، زانست حسن‌نژاد و سروش مکاری در نتیجه تیراندازی نیروهای مرزبانی ایران در منطقه «باژار» شهرستان سردشتکشته شدند. فرمانده مرزبانی استان آذربایجان غربی دو روز بعد در گفتوگو با رسانه‌های دولتی ایران کولبران کشته را به عنوان «متجاوز مرزی» معرفی کرد و از کشتن این افراد توسط نیروهای تحت امر خود حمایت کرد.
شبکه حقوق بشر کردستان در چند روز گذشته در گفتوگو با تعدادی از اعضای خانواده این ۳ کولبر و شاهدان عینی در این منطقه به جزئیات بیشتری در این خصوص دست پیدا کرده است.
بر اساس مدارک شامل فیلم و عکس که در اختیار شبکه حقوق بشر کردستان قرار گرفته، بین ساعت ۵ تا ۶ بامداد روز دوشنبه ۱۰ شهریور، کاروانی از کولبران در فاصله چند کیلومتری از مرز ایران و اقیلم کردستان در منطقه «باژار» از سوی نیروهای حفاظت پاسگاه مرزبانی «برده‌پان» سردشت از فاصله چند متری به رگبار بسته می‌شوند که در نتیجه آن زانست حسن‌نژاد، ۲۵ ساله و پدر یک فرزند، زانکو احمدی، ۲۷ ساله و پدر یک فرزند و سروش مکاری ۲۰ ساله با اصابت گلوله نیروهای حفاظت مرزبانی کشته می‌شوند.
خانواده این کولبران به شبکه حقوق بشر کردستان گفتند: « نیروهای حفاظت پاسگاه برده‌پان پس از کشتن این افراد و توقیف بار آنها، دست‌کم ۱۱ اسب آنها را به صورت دسته‌جمعی به رگبار بسته و کشته‌اند.»
به گفته خانواده‌های این کولبران، سروش مکاری با اصابت یک گلوله از پشت، زانکو احمدی با اصابت یک گلوله که شکم وی را متلاشی و به دستش نیز برخورد کرده و زانست حسن‌نژاد نیز با اصابت ۳ گلوله در جا کشته شده‌اند و پس از انتقال به بیمارستان سردشت بدون انجام مراحل پزشکی قانونی پیکر آنها در اختیار خانواده‌ها قرار گرفته است. همچنین آثار شکنجه و ضربات قنداق اسلحه بر روی اجساد مشهود بوده است.
شاهدان عینی در این منطقه با ارسال تصاویر و فیلم از محل کشته شدن این کولبران ضمن رد اظهارات فرمانده نیروی مرزبانی استان آ‌ذربایجان‌غربی به شبکه حقوق بشر کردستان گفتند: «نیروهای حفاظت نیروهای انتظامی پس از اطلاع از مسیر عبور این کولبران و از فاصله نزدیک بدون هشدار قبلی اقدام به تیراندازی به سوی این کاروان از کولبران کرده‌اند.»
به گفته این منابع، حمایت مسئولین نیروهای مرزبانی از کشتار کولبران و عدم پیگرد قضایی ماموران شلیک کننده باعث شده که نیروهای مرزبانی بدون هیچ‌گونه مانعی به کشتار کولبران و کاسبکاران مرزی ادامه بدهند.
کمال حسین‌پور، نماینده سردشت پیرانشهر در مجلس نیز در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا اعلام کرده است که این افراد متجاوز مرزی نبودند چرا که متجاوزان مرزی شامل افرادی می شوند که اشرار، ضد انقلاب و یا مسلح باشند که از طریق مرز وارد کشور می‌شوند.
این نماینده مجلس در ادامه این گفتوگو خود اعلام کرده است: «این افراد از روی فقر و نداری و برای یک لقمه نان حلال می‌خواستند با کولبری به آن سوی مرز بروند چرا که در شهرستان سردشت متاسفانه شغلی برای جوانان منطقه وجود ندارد. در این شهرستان ۳ بازارچه مرزی وجود داشت که یکی از آنها نیمه فعال و ۲ بازارچه نیز به طور کامل تعطیل شدند که بیش از ۳ هزار کولبر در سردشت و 4 هزار کولبر در پیرانشهر که سال‌های سال در این مسیر کولبری می‌کردند، بیکار شدند و متاسفانه شغل جایگزینی هم برای‌شان در نظر گرفته نشده است. در حالی که این مردم تنها راه امرار و معاش‌شان از همین کولبری تامین می‌شد.»
بر اساس آمار گردآوری شده از سوی شبکه حقوق بشر کردستان، طی سال ۱۳۹۸ دست‌کم ۷۰ کولبر و کاسبکار کُرد توسط ماموران نظامی جمهوری اسلامی ایران یا بر اثر سوانح طبیعی و عدم امنیت در مسیرهای کولبری جان خود را از دست داده‌اند. همچنین طی این سال ۱۵۴ کولبر و کاسبکار نیز مجروح و مصدوم شده‌اند.
