یک کارشناس حوزه آی‌تی درباره مهاجرت استارتاپ‌ها گفته مشکلات به نقطه‌ای رسیده است که سیل مهاجرت‌ها دارد از حالت شخصی تبدیل به مهاجرت استارتاپ‌ها و کسب و کارها می‌شود. او گفته بسیاری به کشورهای همسایه مهاجرت کرده و تیم‌هایشان را آنجا مستقر کرده‌اند و فعالیت‌ها در خارج از مرز‌های کشور در حال انجام است. تعدادی از کسب و کارها تیم‌های فنی خود را حتی در هتل‌های کشورهای همسایه مستقر کرده‌اند، تنها به دلیل دسترسی به اینترنت آزاد و ابزار‌های مورد نیازشان. این به معنای آن است که هزینه اقامت تیم‌های فنی و توسعه همراه با دسترسی‌های آزاد و بدون محدودیت نسبت مجموع هزینه‌های داخلی مقرون به صرفه‌تر است. محمدرضا قلعه‌نوی، درباره مزیت کشورهای همسایه برای استارتاپ‌ها گفته: «اگر همین بازه چند ماه اخیر را در نظر بگیریم تفاوت محسوس است. هم در سطح دسترسی به اینترنت و هم در زمینه ابزارهایی که مورد نیاز کسب و کارها برای پیشبرد کارهای روزمره‌شان است، اینها خود دلایلی است برای مهاجرت به کشورهای همسایه نه چندان دور همچون ترکیه و امارات.» رییس رسته خدمات فناوری اطلاعات درباره موارد اثرگذار دیگر بر مهاجرت استارتاپ‌ها گفته: «سایر موارد نظیر نوسانات ارزی و کاهش ارزش پول ملی نیز می‌تواند مزید بر علت شود تا کارآفرینان و صاحبان کسب و کار ترجیح دهند که کسب و کار را به خارج از کشور منتقل کنند، آن هم در سالی که قرار بود حمایت از کارآفرینان و دانش بنیان‌ها رنگ و بویی تازه یابد اما عملا محدودسازی اینترنت، منجر به تغییر در تعریف جامع حمایت، مهاجرت و حتی شکست پروژه‌های نوپا شد.» قلعه‌نوی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا آماری از استارتاپ‌هایی که شرایط مهاجرت نداشتند و ورشکسته و تعطیل شده‌اند وجود دارد، گفت: «آمار دقیقی نداریم و ما هم از منابع مختلف مثل شبکه‌های اجتماعی یا اخبار منتشر شده توسط روابط عمومی مجموعه‌ها مطلع می‌شویم اما قطعا تعداد آن‌ها کم نیست و این موضوع جای تامل بسیار دارد.»
۱۷ دی ۱۴۰۱ رادیو زمانه
